Αργεντινή, Σεπτέμβριος 2022

Στις 3 Σεπτεμβρίου, στην πόλη Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν της Αργεντινής, καταγράφηκαν 11 κρούσματα μιας βαριάς μορφής πνευμονίας με συμπτώματα όπως πυρετό, δύσπνοια, μυαλγία και πόνο στην κοιλιακή χώρα. Μέχρι και σήμερα, 8 νέα κρούσματα έχουν προστεθεί στη λίστα ενώ έχουν σημειωθεί συνολικά έξι θάνατοι. Επιδημιολογικά δεδομένα κατέδειξαν ότι όλες οι περιπτώσεις συνδέονταν  με μία συγκεκριμένη μονάδα υγείας στην περιοχή, ενώ τρεις νεκροί ήταν εργαζόμενοι στην εν λόγω μονάδα. Τα πρώτα κρούσματα εντοπίστηκαν στην περιοχή στις 18 Αυγούστου, ενώ η επίσημη ενημέρωση προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) έγινε στις 29/8.

Σύμφωνα με αναφορές του Π.Ο.Υ., από τις 31/8 μέχρι και τις 3/9 πραγματοποιήθηκε μια σειρά από εργαστηριακές εξετάσεις σε κλινικά δείγματα που λήφθηκαν από τους νοσήσαντες, σε διάφορα εθνικά εργαστήρια. Τα δείγματα εξετάστηκαν με εξειδικευμένες μοριακές τεχνικές και τεχνικές αντιγόνων (PCR και Elisa), ως προς την παρουσία διαφόρων νοσογόνων παραγόντων, όπως COVID-19, γρίπης, Coxiella, Legionella spp., ιού Hanta, ιών που προσβάλλουν το αναπνευστικό, histoplasma, Yersinia pestis και λεπτοσπείρωσης, με όλα τα δείγματα να βγαίνουν αρνητικά. Τελικά στις 3 Σεπτεμβρίου ανακοινώθηκε ότι μία υψηλής ευαισθησίας ανάλυση DNA (metagenomics) σε δύο δείγματα βρογχοκυψελιδικού εκπλύματος σε συνδυασμό με τη χρήση τεσσάρων μεθόδων βιοπληροφορικής, κατέδειξε την παρουσία του βακτηρίου Legionella pneumophila στα εν λόγω δείγματα. 

Οι λοιμώξεις από Legionella spp. περιλαμβάνουν ασθένειες που μοιάζουν με γρίπη (όπως ο Πυρετός Pontiac αλλά και την “νόσο των λεγεωνάριων” που αποτελεί μια σοβαρή πνευμονική μόλυνση που προκαλείται από την εισπνοή του βακτηρίου Legionella pneumophila ή άλλων ειδών του γένους Legionella. Η πιο συχνή αιτία μετάδοσης της λεγεωνέλλας είναι η εισπνοή μολυσμένων αερολυμάτων (aerosols) από τα συστήματα ύδρευσης (πύργων ψύξης, συστημάτων κλιματισμού και βιομηχανικής ψύξης, συστήματα κρύου και ζεστού νερού σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια καθώς και υδρομασάζ), ενώ είναι πολύ σπάνια η ασθένεια λόγω αναρρόφησης μολυσμένου νερού. Το βακτήριο της λεγεωνέλλας ζει και αναπτύσσεται σε συστήματα ύδρευσης σε θερμοκρασίες από 20°C έως 50°C (ιδανική θερμοκρασία 35°C), ενώ μπορεί να σχηματίσει βιοϋμένια εντός των συστημάτων αυτών. Το ποσοστό θνησιμότητας είναι 5-10%, ενώ σε εξάρσεις μπορεί να φτάσει το 80% σε ασθενείς που είναι ανοσοκατεσταλμένοι και δεν έχουν υποβληθεί σε κάποια θεραπεία.

Σε απόκριση όσον αφορά την εμφάνιση κρουσμάτων λεγεωνέλλωσης, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αργεντινής προέβη στην λήψη των παρακάτω μέτρων: 

• Αξιολόγηση του κινδύνου (Risk Assessment) για τη λεγεωνέλλα στη μονάδα υγιεινολογικού ενδιαφέροντος όπου εμφανίστηκε το πρόβλημα.
• Διακοπή λειτουργίας της εν λόγω μονάδας.
• Αυξημένη παρακολούθηση της κατάστασης.
• Διενέργεια επιπλέον μικροβιολογικών ελέγχων σε περιβαλλοντικά δείγματα.
• Κλινική φροντίδα των ασθενών.
• Κοινοποίηση των αποτελεσμάτων και ενημέρωση του κοινού.

Όπως και με την πανδημία του Covid-19, ο Π.Ο.Υ. συνιστά τη λήψη μέτρων πρόληψης προς αποφυγή της μετάδοσης του βακτηρίου της λεγεωνέλλας σε μονάδες υγείας, σε τουριστικά καταλύματα, σε δημόσιες δομές και όπου ενέχει ο κίνδυνος μετάδοσης του βακτηρίου λόγω ανεπαρκούς συντήρησης των συστημάτων ύδρευσης. Στην Ελλάδα, επιδημιολογικές μελέτες έχουν αναφέρει την παρουσία του μικροβίου σε νοσοκομεία, σε νερά από δίκτυα ύδρευσης και πύργους ψύξης από ξενοδοχειακές / τουριστικές επιχειρήσεις συμπεριλαμβανομένων και δειγμάτων από σπα, πισίνες, συντριβάνια και ποτιστικά συστήματα με καταιονισμό ή/και σε δείγματα εδάφους. Άλλωστε, στη χώρα μας έχουν αναφερθεί κρούσματα σε επισκέπτες από χώρες του εξωτερικού (Αγγλία, Σκωτία), ενώ έχουν επίσης αναφερθεί μεμονωμένα περιστατικά θανατηφόρων περιπτώσεων από τη νόσο των λεγεωνάριων. Η πλήρης εξάλειψη του μικροοργανισμού σε πολύπλοκα δίκτυα κτιρίων καθίσταται δύσκολη και απαιτεί συνήθως εφαρμογή πολλαπλών και συνεχών διαδικασιών απολύμανσης και «θερμικών σοκ». Η διενέργεια προληπτικών ελέγχων παρακολούθησης για τη λεγεωνέλλα, που άλλωστε προτείνεται από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, σε συνδυασμό με τη σχολαστική συντήρηση του εσωτερικού δικτύου των κτιριακών εγκαταστάσεων, αποτελούν τη μόνη λύση για την αποφυγή κρουσμάτων λεγεωνέλλας και περαιτέρω επιβάρυνση του συστήματος υγείας.

Τα εργαστήριά μας, είναι διαπιστευμένα από το ΕΣΥΔ σύμφωνα με το πρότυπο ISO/IEC 17025 για την παράμετρο ανίχνευσης και καταμέτρησης του βακτηριδίου της λεγεωνέλλας. Η δειγματοληψία διενεργείται από εξειδικευμένο προσωπικό της εταιρείας μας ενώ η συλλογή, μεταφορά, και ανάλυση των δειγμάτων πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις πρότυπες μεθόδους. Το επιστημονικό προσωπικό της εταιρείας μας είναι στην διάθεσή σας για να απαντήσει σε οποιαδήποτε απορία ή τεχνικής φύσεως θέμα σχετικά με την λεγεωνέλλα καθώς και τη μέθοδο ανίχνευσης / απαρίθμησης. 

Πηγές: 

• • Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON407
  • Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) 
  • European Technical Guidelines for the Prevention, Control and Investigation, of Infections Caused by Legionella species”/ European Centre for Disease Prevention and Control, June 2017